Exploratorium: De wetenschap van het fietsen: Remmen & Sturen/pagina 1 van 3

Remmen & Sturen Pagina: 1 van 3

Met de ontwikkeling van de materialen en de technische kennis zijn remmen verbeterd. De eerste fietsen hadden geen remmen, wat hun reputatie als vervoermiddel voor durfallen nog groter maakte. Om fietsen populairder te maken moest er een effectief mechanisme ontwikkeld worden om mee af te remmen en te stoppen. Alle remmen, onafhankelijk van het mechanisme hebben een overeenkomst, ze vergroten de wrijving (gewoonlijk op het wiel) die de fietser de mogenlijkheid geeft te stoppen. Een fiets besturen is een constante bezigheid. Terwijl het stuur verbeterde is het principe van het besturen van de fiets niet veranderd. Maar recent is wel ons begrip van de techniek achter het besturen veranderd.

De vrouwelijke downhiller Missy Giove is afhankelijk van snelle reflexen en verkortings technologie. Downhillracing is misschien wel de gevaarlijkste van alle fietssporten. Meer over Missy Giove op bladzijde 2 van deze sectie.

AFBEELDING: COURTESY OF CANNONDALE BICYCLES

De drukrem

Het eerste veel gebruikte remsysteem is bekend als de drukrem. Het verscheen op de eerste hoge fietsen van rond 1800. Het principe van de drukrem is eenvoudig: door een hefboom naar beneden te drukken of omhoog te trekken wordt een metalen remblokje tegen bovenkant van het wiel gedrukt wat wrijving veroorzaakt die de fiets afremt. De problemen met dit systeem zijn dat de band snel slijt (het werkt niet goed met luchtbanden, zelfs niet als het remblokje met een rubberen laagje is omhuld) en dat het niet goed werkt op een nat oppervlak (water vermindert de wrijving tussen het remblokje en de band, wat de remkracht verminderd).

De terugtraprem

De terugtraprem wordt nog steeds het meest gebruikt over de hele wereld en verschijnt op een aantal eenvoudige fietsen als de crossfiets en de fiets voor alllerdaags gebruik. Terugtrapremmen zitten vaak ook op kinderfietsen en driewielers. De terugtraprem werkt door de beweging van de pedalen om te keren. Het remmechanisme zit in de naaf van het wiel en duwt van buiten op de naaf wat wrijving creert en de fiets afremt. De rem is erg sterk en kan het achterwiel blokkeren en laten slippen.

Een terugtraprem op een oude crossfiets.

Knijp/handrem

De meest populaire rem voor o.a. mountainbikes is de knijp/handrem. De fietser gebruikt de rem door de handgrepen in te drukken, deze staan in verbinding met kabels en als deze aangetrokken worden, worden de remblokjes aan beide kanten van het wiel tegen de velgen van het voor- en achterwiel gedrukt. De knijpremmen zijn lichtgewicht en goedkoop maar niet probleemloos. Met nat weer kan de stopafstand twee keer zo lang zijn als met droog weer. Het water werkt als smeermiddel op de binnenkant van de velg. Gedurende een lange daling kunnen de velgen zo heet worden dat de remblokjes een gat in de binnenkant smelten.

Fietsers die knijpremmen gebruiken worden geadviseeerd voorzichtig druk uit te oefenen op de banden en geleidelijk te remmen. Speciaal met nat weer werken de remmen beter als je geleidelijk remt, omdat dan eerst het vocht van de velgen wordt gewist. Daarnaast voorkom je met geleidelijk remmen dat de remmen sluiten, de wielen te plotseling stoppen met draaien en de fietser totaal de controle over de fiets verliest. Paul Doherty, wetenschapper in het Science Center "Het Exploratorium" in San Fransisco legt uit:"Ik moet een balans zien te vinden tussen het laten slippen van het wiel op de grond en het laten slippen van de remblokjes. Als ik ga remmen draaien de wielen, ik heb geen controle over de wielen als deze slippen. Een auto heeft een antiblokkeersysteem. Als fietser wil je ook dat de wielen een klein beetje blijven draaien zodat je kunt blijven sturen en controle hebt over de fiets."

Paul Doherty praat over remmen.

"Daarnaast is het belangrijk een balans te vinden tussen het remmen met voor- en achterwiel. Paul Doherty legt uit; " Het belangrijkste van stoppen is dat je het snel en gecontroleerd wilt doen, zonder over de kop te vliegen. Als ik voorbij kom op mijn fiets en ik gebruik mijn rem is mijn lichaam trager en heeft de neiging nog steeds vooruit te gaan. Dat verplaatst mijn gewicht naar het voorwiel, ik rem dus meer met mijn voorwiel, maar als ik de voorwielrem te veel gebruik eindig ik aan de andere kant van het stuur. Om de fiets af te remmen moet er een balans bestaan tussen het voor- en achterwiel om de beste remming te krijgen."

De Amerikaanse vrouwelijke cross-country kampioen Ruthie Matthes vindt planning van groot belang om effectief te kunnen remmen om veel van dezelfde redenen als Paul Doherty opsomde. Ruthie vertelde ons:"In onze sport hebben wij het voordeel dat we het parcour kunnen uitproberen, zodat we het remmen kunnen plannen." Ruthie gaat door met uitleg geven over haar techniek voor het remmen in scherpe bochten,"Dit is wat ik doe als ik race en ik kom in een scherpe bocht, voor de bocht rem ik en terwijl ik de bocht in ga laat ik de voorwielrem los en gebruik alleen de achterwielrem."

Ruthie Matthes praat over haar remtechniek.

Remmen & Sturen Pagina: 1 van 3
Klik op Verder hieronder voor de volgende pagina